INTERVIEW met FRANK WIEBENGA pianist en pianoleraar, Muziekschool MAF [Muzikaal Aanbod Frank]
Ik heb nooit de ambitie gehad om solist te worden.
Ik wilde altijd al lesgeven,
maar niet voor een klas.
Het is niet alleen de muziek maar ook het lesgeven
aan één persoon tegelijk,
dat ik zo leuk vind.
Frank Wiebenga (1946) is een gepassioneerd pianoleraar en musicus.
Zijn studio en tevens zijn muziekschool MAF in de IJselstraat 46 in Amsterdam staat bomvol met diverse piano’s, een schitterende cello en er hangen diverse muziekinstrumenten aan de muur.
Uit alles spreekt muziek.
Zo treedt Frank ook regelmatig op met klassieke, jazz-, pop- en vrij improviserende musici, maar geeft het liefst en met grote liefde pianolessen. In zijn pianolessen streeft hijnaar evenwicht tussen verstand, gehoor en gevoel.
Zijn bedoeling is om mensen die gemakkelijk op hun gehoor spelen, te leren analyseren en noten lezen. En mensen die voornamelijk van blad lezen, te leren improviseren en juist op hun gehoor spelen.
Hij geeft ook lessen in genoemde genres en begeleidt zang.
Al deze aspecten heeft Frank Wiebenga kunnen koppelen aan een vrij ondernemerschap.
Een verhaal dat zichzelf vertelt.
WAT WAREN OORSPRONKELIJK JOUW TOEKOMSTPLANNEN?
'Ooh, heel iets anders.
Ik wilde wetenschapper worden, dus totaal iets anders dan wat ik nu ben.'
In Groningen studeerde Frank Wiebenga Theoretische Natuurkunde en heeft daar vervolgens drie jaar wetenschappelijk werk in gedaan.
'In de praktijk beviel mij dat helemaal niet. Ik deed het eigenlijk met heel veel tegenzin.
Daar ben ik toen ook mee opgehouden.
Wat ik wel wilde, dat was les geven.
Alleen wist ik dat ik niet geschikt was om voor een klas te staan, anders had ik met mijn natuurkunde bevoegdheid dat wel kunnen gaan doen.
Met muziek kon ik lesgeven aan één leerling tegelijk.
Met dit idee ben ik aan het conservatorium in Amsterdam klavecimbel gaan studeren en voor het einde van mijn studie gaf ik al aan diverse leerlingen klavecimbel- en pianoles.
Ik ben voor beide instrumenten bevoegd om les te geven.
Door de tijd heen werd het geleidelijk meer piano dan klavecimbel les.
In die tijd was er even een toenemende belangstelling voor oude instrumenten zoals blokfluit en klavecimbel, maar dat ebde op een gegeven moment beetje bij beetje weg.
Toen heb ik ook mijn bevoegdheid om pianolessen te geven, gehaald.'
TOEN JIJ VAN WETERSCHAPPER OVERSTAPTE NAAR JE STUDIE KLAVECIMBEL, WAS JE TOEN AL BEZIG MET MUZIEK?
'Ja, ik had al in mijn jeugd vanaf mijn 9e jaar blokfluit les gehad. Vanaf mijn 12ejaar ging ik over op pianolessen.
Tijdens mijn pubertijd deed ik er niet echt veel mee, maar had toen nog wel regelmatig les.
De periode dat ik in Groningen wetenschappelijk werk deed, was ik al wel weer serieus bezig klavecimbel te spelen.
En dat maakte de overgang naar het conservatorium te gaan ook niet moeilijk.'
WANNEER WERD JIJ ZELFSTANDIG ONDERNEMER?
'Na mijn muziekstudie ging ik serieus verder met lesgeven en in eerste instantie aan volwassenen. Ik vond dat echt ontzettend leuk om te doen.
Ik beleef nu ook veel plezier met het lesgeven aan kinderen, al zijn dat wel heel andere wezens.
Ongeveer vanaf een jaar na mijn eindexamen conservatorium kan ik leven van de muzieklessen, die ik geef.
Wel kreeg ik in de eerste tijd nog een jaarlijkse bijdrage van mijn ouders.
Na het overlijden van mijn ouders, dat vlak na elkaar was, kon ik van hun erfenis deze studio in de IJselstraat kopen en heb daar ook nog wat geld van over.
Tevens geef ik zo nu en dan als invaller les op muziekscholen en treed ik ook zo nu en dan op, maar dat levert financieel niet zoveel op.
De laatste 10 jaar treed ik eigenlijk steeds meer op met pianospelen.
Dat komt ook, omdat ik deel uitmaak van het pianoleraren kollectief APK, dat iedere maand in het CBK gebouw in Watergraafsmeer optreedt.
Ik ben dan ook vaak één van de optredende pianisten.
In het Amsterdams Pianodocenten Kollektief, APK, wisselen we ervaringen uit over de pianolespraktijk en andere voor ons relevante onderwerpen, ter onderlinge inspiratie.
Ik heb opgetreden met verschillende jazzbands en ben muzikaal leider van een eigen Tango-orkest met zeer goede amateurs.
Ook ben ik in te huren voor bruiloften en partijen. Dat zou ik best méér willen doen.'
HOE WERF JIJ JE LEERLINGEN?
'Het werven van leerlingen ging vroeger veelal via/via en met het overal ophangen van briefjes.
Dat was nog voor de tijd dat internet echt bestond.
Nu gaat de werving van leerlingen voornamelijk via mijn website. Daar ben ik rond 2000 mee begonnen.
Via deze website was het heel gemakkelijk leerlingen te trekken, eigenlijk al vanaf het begin van mijn eerste website.
Ook fiets ik op een reclamefiets met alle gegevens en de kleuren van mijn muziekschool MAF.
Een leerlingenbestand is zeer wisselend, sommigen blijven jaren en sommigen zien er al gauw weer vanaf, omdat ze er zich wat anders bij hadden voorgesteld dan in de praktijk mogelijk is.
HOE BREIDDE JIJ JOUW MUZIEKSCHOOL UIT?
'Tijdens de start van mijn website rond 2000, die ik overigens zelf heb gebouwd, opende ik ook mijn muziekschool MAF.
De naam is eigenlijk bedoeld als grapje en staat voor: ‘“Muzikaal Aanbod Frank.”
Twee keer per jaar geef ik een bulletin uit voor mijn leerlingen, met de uitnodiging voor leerlingenavonden en cursussen.
In eerste instantie gaf ik deze leerlingenavonden en cursussen in mijn studio, maar dat ging al gauw niet meer, dat was te krap.
Daarna heb ik onder andere in de Tamboer op de Overtoom verschillende leerlingenavonden gegeven, waar elke leerling een eigen muziekstuk speelt voor de andere leerlingen.
Dit was een prachtige zaal, die als concertzaal was ingericht met overal portretten van componisten rondom aan de muur. Helaas is de eigenaresse mevr. Tamboer op een gegeven moment overleden en kon ik deze zaal niet meer huren.
De leerlingenavonden vind ik wel echt bij de lessen horen.
De cursussen zijn bedoeld als aanvulling op reguliere lessen. Ook geef ik cursussen voor pianoleraren. Dat worden natuurlijk mijn leerlingen niet, maar het werkt wel mee aan mijn netwerk.'
HOE HEB JIJ DIT FINANCIEEL GERED DOOR DE JAREN HEEN?
'Door de jaren heen heb ik grotendeels in mijn eigen inkomsten kunnen voorzien en financieel bijgedragen aan mijn gezin (vrouw en 17-jarige zoon).
Wel heb ik dus twee grote financiële meevallers gekend door de jaarlijkse giften van mijn ouders en later hun erfenis.
Tevens heb ik een lage huur, dus lage vaste lasten.
Ook bleek ik op mijn 65stenog recht te hebben op een pensioen van de drie jaar dat ik wetenschappelijk werk in Groningen deed en dat bedrag per maand bleek verrassend hoog.
Ondanksal deze meevallers is het voor mij financieel wenselijk dat ik nu nog les blijf geven.
Dat vind ik wel OK, want ik doe dat met heel veel plezier.
Dat houdt voor mij het leven ook nog boeiend.
Maar als je denkt aan al die mensen die niet tot hun 72ste kunnen doorwerken, om wat voor een reden dan ook, of dat ze niet gezond zijn, die hebben echt een probleem.
Voor mijn gevoel kan je van een AOW niet echt leven. Dat is echt veel te weinig.'
MAAK JIJ VEEL UREN OM JE MUZIEKSCHOOL RENDABEL TE HOUDEN?
'Ik geef per week iets van 30 uur les en met de voorbereidingen mee is dat zeker wel 40 uur per week.
Dat zijn niet zozeer de voorbereidingen voor de specifieke pianolessen, want dat hoef ik bijna niet meer te doen.
Ik verzin zo nu en dan wel nieuwe dingen, zoals die cursussen, waarvan ik de inhoud van de lessen steeds weer verander.
Maar je moet jezelf wel bij blijven spijkeren en dus ook zelfblijven pianospelen.
Daar gaat relatief veel tijd inzitten.
Ik vind het heel belangrijk om je te blijven ontwikkelen.
Dan blijft ook het lesgeven leuker en dat bevordert ook de werving van nieuwe leerlingen.
Zo zit ik bij een overkoepelend orgaan EPTA, European Piano Teachers Association, en zoals gezegd bij dat kleinere clubje APK, waar wij ook nog wel eens leerlingen aan elkaar doorschuiven, die het bij de ene pianoleraar niet zo goed doen en bij de andere wel.
De EPTA is een vereniging van pianoleraren in Europa. Ze werd in 1978 opgericht door Carola Grindea en er zijn 37 Europese landen bij aangesloten. Deze vereniging is voor mij heel belangrijk als vakvereniging die jaarlijks congressen houdt. Het is sinds kort zelfs twee keer per jaar.
De EPTA is met name inhoudelijk gericht en niet voor belangenbehartiging voor de leden zelf.
Het gaat echt over pianospelen, lesgeven in piano, etc.
Daar leer ik ontzettend veel van.
Ook zitten er wel wat uren in mijn administratie want doe ik al mijn boekhouding zelf.
Mijn grote trots is dat ik ook zelf een goedwerkend boekhoudprogramma heb gemaakt, specifiek op mijn bedrijf afgestemd.
Zo kan ik financieel heel goed mijn eigen overzicht houden en administratief alles regelen.
Dat werkt prima.
Kortom ik ben heel gelukkig met dit leven.'
CONCLUSIES FRANK WIEBENGA
-
Essentieel is dat je inhoudelijk met wat je doet je altijd blijft vernieuwen, zowel voor je bedrijf als voor jezelf.
-
Heb plezier in en liefde voor wat je doet.
-
Houd goed overzicht in je financiën.
Frank Wiebenga - Muziekschool MAFIJselstraat 46 huis 1078 CK Amsterdam Email; frank.wiebenga [at] gmail.com WWW: mafpiano.nl Telefoon: 06- 22 14 08 30 |