INTERVIEW met ROB de LOOFF, Houtbewerker ROBIN WOOD MUSIC BOXES

 

Een boom is als een boek waarin de tijd schrijft.

Veel stadsbomen eindigen in de versnipperaar en worden opgestookt,

zoals dat gebeurt met geheime documenten

die niet meer gelezen mogen worden.

Zonde toch!  

Rob de Looff (1976) gaf zijn leven een nieuwe wending na een lange weg van fotograaf tot meubelmaker.  Bomen krijgen bij hem een tweede leven, een muzikaal leven wel te verstaan; ze weerklinken in zijn muziekdoosjes, die leuk zijn om als cadeautje aan iemand te geven. Zijn visie hierover is zo beeldend dat hij wereldwijd bekend is geworden. Hij maakt alle doosjes consequent met de hand, liefdevol, met zorg. Zo levert hij de hoogst denkbare kwaliteit. Zijn atelier ademt de liefde voor hout en de bomen. Een speciaal mens met een speciaal verhaal. 

WAT IS JOUW ACHTERGROND?

‘Ik wilde rond mijn 14e jaar fotograaf worden en heb tot mijn 19e heel veel met fotografie gedaan. Zoals veel reportages maken, want de verhalen van mensen interesseerde mij vooral. Daarna ben ik naar de fotoacademie, De Koninklijke Kunstacademie in Den Haag, gegaan, daar heb ik maar twee jaar opgezeten. Ik vond het veel te schools. De studie was heel technisch gericht, en ik wilde eigenlijk gewoon de straat op en reportages maken. Daarna ben ik nog wel verder gegaan naar de kunstacademie St. Joost in Breda, waar ik voor het filmmaken koos, zodat ik met bewegend beeld en geluid nog meer een verhaal zou kunnen vertellen. Ook hier ben ik, na een nog kortere tijd, weer weggegaan.’

NADAT JE DEZE STUDIES HAD LOSGELATEN EN GESTOPT, WAT BEN JE TOEN GAAN DOEN?

‘Ik ben na mijn opleiding in Breda naar Amsterdam gegaan en heb daar heel veel  losse baantjes gehad, zoals reportages maken,zoals bij lijstenmakers of foto’s maken van mensen op een rondvaartboot, die ze dan kunnen kopen, ook heb in die periode zelfs nog met Louis van Gasteren gewerkt. Louis was een filmmaker en regisseur en ik werkte als assistent bij hem.’

WANNEER KWAM JOUW KENTERING?

 De kentering van al dit zoeken, kwam toen ik rond mijn 21ste jaar vooral geïnteresseerd raakte in de innerlijke kant van het leven. Daarin begon ik mij te verdiepen door vooral veel erover te lezen.  Dat werkte zo door, dat ik al heel snel het najagen van een carrière verloor en daarmee de vroegere dromen over mijn toekomst.  Zo kwam ik al snel op een conferentieoord, Renova, te werken in de tuinderij. Dit is een conferentieoord van de School van het Rozenkruis. Dit werken was gewoon puur in de natuur en met je twee benen op de grond. Daar leerde ik heel erg de liefde voor bomen en het bos kennen. De magie van het bos ben ik toen echt zó gaan waarderen. Het was op die plek, ik woonde boven de werkplaats, waar ik voor het eerst kennis maakte met houtbewerking. In dat bos werden namelijk regelmatig bomen gekapt en takken gesnoeid, die dan weer in planken werden gezaagd.  Toch ben ik daar, na een paar jaar werken, weer weggegaan.

WAAROM BEN JE BIJ CONFERENTIEOORD RENOVA VERTROKKEN EN WAAROM BEN JE DAAR OOK WEER TERUGGEKEERD?

‘Ik was op dat moment van plan de Pabo te gaan doen. Ik vind werken met kinderen heel leuk. Ik was als heel ver met die voortoetsen, totdat ik inzag dat ik niet echt meer wilde studeren. Dat was niet wat ik nog wilde. En ben teruggaan naar Brabant naar mijn ouders en probeerde daar een eigen bedrijfje op te zetten, maar dat liep toen nog op niets uit. In die periode belde Renova mij weer op of ik weer bij hen wilde komen werken, nu als kok. Daar ben ik toen op ingegaan en heb daar zeven jaar  in de keuken gewerkt, en daarnaast  veel met hout gewerkt. Ik heb daar allerlei dingen gemaakt voor conferentieoord Renova zelf, maar ook zelfs voor in het buitenland.’

NA ZEVEN JAAR BEN JE WEER WEGGEGAAN BIJ RENOVA, WAT BEN JE TOEN GAAN DOEN?

Na zeven jaar besloot ik weer weg te gaan, zonder op dat moment te weten, wat ik zou gaan doen. Ik ging toen als eerste maar verder als meubelmaker. Ik was helemaal autodidact, niets had ik uit boeken geleerd, alles wat ik kon was empirisch geleerd. Dat kan dan best snel gaan. Zo kan je  via bepaalde kanalen van YouTube veel leren. Dat werkt bij mij heel goed, omdat ik dan precies kan bepalen, wat ik wil weten en wat ik op dat moment ook nodig heb om verder te kunnen. Dan neem ik het  gemakkelijker op.’

HOE ZETTE JE DAT NIEUWE BEDRIJF OP?

‘Na Renova moest ik opeens leren hoe je een bedrijf opzet. Zoals de omgang met de belastingdienst en de Kamer van Koophandel. Als startende ondernemer vind je op een workshop van de KvK veel nuttige informatie. Ik heb een website gemaakt met mijn portfolio: al mijn werk staat daarop. Al snel vond ik een werkplek in Utrecht, een atelier, bij ‘De Createur’, waar ik in 2014 officieel begon. Dit is een grote gemeenschappelijke werkplaats met allerlei zelfstandige ateliers, die daar gehuisvest zijn. Doordat je gebruik kan maken van de grote gemeenschappelijke machines  heb je al gauw contact met andere kunstenaars, waar je ook weer aspiratie van opdoet. Iedereen werkt hier autonoom en zelfstandig, maar toch deel je en kan je overleggen. Soms wordt er ook samengewerkt. Het is een groot voordeel, dat je niet alleen werkt.’

JE HAD DUS EERST EEN MEUBELMAKERSBEDRIJF OPGEZET?

‘Ja, maar ook bij het meubels maken, had ik ook weer snel iets dat ik toch miste. Ik had best wel veel opdrachten uit mijn netwerk opgebouwd. Alleen ik ben heel precies en stopte eigenlijk veel te veel tijd in het ontwerp. Je maakt steeds een unicum voor iemand. Zo begon ik steeds opnieuw aan een ontwerp, het blijft maatwerk. Dat was op deze manier niet echt lonend en mijn ouders hebben in deze periode financieel bijgesprongen, eerst met lening die later is omgezet in een gift.  Dit bedrijf in deze vorm heeft dan ook maar twee jaar geduurd.’

TOCH GING JE DOOR MET DIT BEDRIJF, WAT GEBEURDE ER  DAT JE WEL VERDER GING?

‘In de tijd dat ik nog meubels maakte, kwam het zogenaamde Stadshout in beeld.  Dat was een volkomen nieuw fenomeen. Het is geen afvalhout, maar hout van bomen die vanwege storm, ziekte of omdat de straat opgebroken moest worden, zijn gekapt.  Dat zijn vaak heel mooie bomen, die dan weg moesten.’

HOE KREEG DIT FENOMEEN ‘STADSHOUT’ BEKENDHEID?

‘Zo’n tien jaar geleden begon een meubelmaker in de Pijp in Amsterdam met een actie: ‘Geen boom meer de Pijp uit’. Dit bedoelde hij zowel letterlijk als figuurlijk en hij heeft toen met wat mensen het bedrijf ‘Stadshout’ opgericht. Zo wilde zij voorkomen dat die bomen niet meer in de versnipperaar terecht kwamen. In die periode werd het namelijk nog gezien als afval of het werd verkocht aan het buitenland. Dat wilde zij niet meer laten gebeuren. Het is toch zoveel mooier als het in de  regio blijft en dat houtbewerkers er weer iets moois van maken. Nu zijn er heel veel steden, die dit soort initiatieven opzetten. Soms door enkelingen, maar ook door collectieven, die nu die lokale gekapte bomen opkopen of als schenking ontvangen.  In Utrecht is dat ‘Tafelboom’ geworden, vlakbij de plek, waar ik mijn atelier heb.’

DAT WAS VOOR JOU GELIJK EEN KLIK OM DAAR WAT MEE TE GAAN DOEN?

‘Ja, toen ik dit ontdekte, was het voor mij gelijk een ‘WAUW, dat is iets prachtigs!  Hout, waar een bekend verhaal in zit.’ Mensen hebben vaak een band met bomen of met de plek, waar de boom stond. Voor mij was het meteen duidelijk dat dit hout bij uitstek geschikt is om cadeautjes van te maken. Op Renova had ik al enkele muziekdoosjes gemaakt als geboortecadeau, dus daar dacht ik weer aan  toen ik het fenomeen stadshout ontdekte. Iedereen heeft wel  een bepaalde fascinatie met zo’n klein speeldoos mechaniekje, waar je een bekende melodie door hoort. Maar  een doosje heeft sowieso  iets magisch, ook  zonder een mechaniekje. Het houdt iets verborgen of het lijkt zo, totdat je het opent om te kijken wat erin zit.’

HOE HEB JIJ DIE SWITCH VAN MEUBELMAKER TOT HET CREËREN VAN MUZIEKSDOOSJES GEMAAKT?

‘Eerst ging ik naast het meubel maken, in december 2015, het idee uitproberen. Terwijl ik ook nog opdrachten had, die af moesten, heb ik mij eerst twee weken vrijgemaakt  en al het andere werk stilgelegd. In die weken ben ik gaan experimenteren met hout en klankkastjes van verschillende diktes hout en met verschillende maten. Ja, heel gek, maar dat moest ik eerst even doen. Na die twee weken heb ik de lopende  opdrachten afgemaakt, wat nog een paar maanden duurde. In februari 2016 ben ik volledig gestopt met meubelmaken en  heb ik al mijn tijd vrijgemaakt voor het maken van de muziekdoosjes.

VOND JE DAT DAN GEEN RISICO, OM ZO ABRUPT TE STOPPEN ALS MEUBELMAKER?

‘Nee, het interesseerde me helemaal niet of je daarvan zou kunnen leven. Hoewel ik ergens een soort vertrouwen had dat het zou lukken, maar eigenlijk hield ik me daar niet mee bezig. Zelf vond ik het heel erg leuk om zo’n doosje cadeau te geven, dus dat kan bijna niet anders of dat geldt ook voor anderen.’

HOE HEB JE  BEKENDHEID GEKREGEN?

‘Ik ben toen veel op markten gaan staan. Het bleek dat er heel veel makersmarkten zijn  bij de grote steden. Dat zijn markten, waar je je eigen ontwerp of producten kunt verkopen. Dat heb ik  in het begin veel gedaan. Dat liep in het begin natuurlijk niet meteen goed, maar mensen namen wel kaartjes mee en na enige tijd werd het zo druk  dat het helemaal uit de hand is gelopen met  opdrachten. Het bedrijf was overigens vanaf dag één al lonend. Mede omdat ik er helemaal voor ging en mij alleen nog concentreerde op de doosjes.’

WAAROM DENK JE DAT DEZE MUZIEKDOOSJES ZO’N SUCCES ZIJN GEWORDEN?

‘Het is de samenspraak of het spel tussen mijn idee en de inspiratie en de reactie van de mensen op mijn product. Ik heb daar altijd heel goed naar geluisterd en dit heeft mijn bedrijfje zoals het nu is op een organische manier gevormd. De mensen vertellen je vaak direct wat ze er nog aan misten of wat je anders kan doen. Daar zijn die markten ook heel geschikt voor.’

KAN JE EEN VOORBEELD VAN DE ONTWIKKELING GEVEN, VAN WAT ER DAN VERANDERDE AAN DE DOOSJES?

‘In het begin waren de doosjes met name naturel en heette ‘muzikaal hout’. Het was ook alleen puur hout. Op een gegeven moment heb ik er een keer een afbeelding van een vogeltje op gemaakt. Dat bleek dus een enorme toegevoegde waarde. Ook maak ik veel doosjes in opdracht met een persoonlijke tekst erop. Dat is vaak een naam met een geboortedatum. Inmiddels zijn de meeste bestellingen eigenlijk wel met gravering. Zo ben ik ook van dag één al mijn doosjes gaan nummeren en weet van elk doosje van welke boom het is.’

VOOR WELKE GELEGENHEDEN WORDEN DIE DOOSJES HET MEEST VERKOCHT?

‘Het meest worden ze voor geboortegelegenheden gekocht. Maar toch ook weer niet alleen maar voor vreugdevolle momenten, ook wel voor troost als iemand overleden is. Dan speelt de melodie vaak een heel belangrijke rol. Uiteindelijk zie ik, dat ze wel voor alle soorten gelegenheden worden verkocht. De doosjes zijn in feite voor alle leeftijden, dus van de wieg tot het graf.’    

HOE IS DAT VOOR JOU ZO GEGROEID, DAT JE OOK WERELDWIJD BEKEND WERD?

‘Ik had al heel snel een eigen website, waar niet alleen de muziekdoosjes te koop worden aangeboden, maar ook de achtergronden van het hout en de bomen in woord en beeld worden belicht, en je kunt er alle melodieën beluisteren. Dit probeer ik steeds meer in mijn website te laten reflecteren, zodat je ook een gevoel krijgt over de sfeer en de boodschap, die het inhoudt.’

MAAR TOCH NIET ALLEEN EEN WEBSITE, DIE ZORGT VOOR ZOVEEL BEKENDHEID?

‘Nee, ik ontdekte ook op internet het wereldwijde platform Etsy voor makers. Ik heb toen ook een Etsy-shop geopend. Daarom word je gemakkelijk ook internationaal gevonden. Ook ging ik op YouTube filmpjes maken over de muziekdoosjes, zodat de mensen ook een melodie konden horen en zo hun keuze konden maken. Nu merk ik dat die filmpjes veel internationale bestellingen opleveren omdat ze gemakkelijk worden gevonden als iemand zoekt op een specifieke melodie. Dat is voor mij de ingang geweest voor internationale bekendheid.’

WAAROM BEN JE TOCH WEER MET DE ETSY-SHOP GESTOPT? 

‘In het begin was dat natuurlijk heel gaaf, dat je allerlei bestellingen uit de hele wereld krijgt. Inmiddels heb ik geen Etsy-shop meer, omdat het bijna niet te doen is om twee webshops bij te houden en die up-to-date te houden, te bevoorraden en versturen, enz. enz. Het loopt op dit moment ook zo goed, dat ik het ook niet meer nodig heb.’ 

OP WELKE MARKT RICHT JE JE DAN NU MET NAME OP?

‘Mijn focus is eigenlijk nu  meer nationaal en op  de regio gericht. Met name die steden, waar de bomen vandaan komen. Voor mij begon dat in Utrecht en vrij snel ontdekte ik ook dat Amsterdam veel stadshout heeft.  Langzamerhand is dat uitgebreid met Haarlem, Arnhem, ga zo maar door. Ik ontdekte steeds meer mensen of kleine houthandels of zelfs een boswachter, die mij af en toe opbellen of ik hout wil en van welke dikte. Dat gaan ze dan zagen en krijg ik het zo aangeleverd.’

WAAROM BEN JE ALLEEN OP DE NATIONALE MARKT GAAN RICHTEN?

‘Het is een éenmans bedrijfje met soms enige  hulp. Wil je groter worden, dan moet je echt gaan investeren. Dit wat ik nu maak, is zo specifiek, zoals hoe je het schuurt, alles gaat met een bepaalde feeling voor dit werk. Dat valt niet mee om het zo te leren. En ook heb ik er bewust voor gekozen niet echt  uit te breiden en groter te worden. Dan moet je personeel gaan aannemen en veel meer gaan regelen en achtergrondwerk doen, zodat je verder van dit werk komt af te staan. De maatschappelijke druk, toen ik op dit kruispunt stond, was best groot. Het kent natuurlijk ook veel voordelen, want je bereikt meer mensen. Maar ik voel mij in eerste instantie maker en kunstenaar. Zou je je bezig moeten houden met groeien, dan verlies je diepgang. Ik werk niet zozeer voor het geld, maar omdat ik het leuk vind om te doen. Ja, inderdaad is het fijn, dat ik er ook van kan leven. Maar om de diepte van dit werk te bewaren, ben ik niet zo op groei gericht. Dat is mijn voornaamste overweging.’

WAT IS JOUW BOODSCHAP, HOE IS JOUW VISIE?

‘Ik zie zo’n muziekdoosje in de eerste plaats als metafoor voor de mens die in zekere zin ook een klankkast is.  Personare / persoonlijkheid betekent ook ‘er doorheen klinken’. Dat is een oeroud begrip. Alleen is de vraag, welk lied klinkt er door jou heen, iets wat je in  eerste instantie niet zo ziet of weet.

Ten tweede is de naam ROBIN WOOD een herkenbare naam op de internationale markt.  Het zijn de vogels voor mij, die in de bomen hun zang of lied ten gehore brengen en de boom is het podium voor die vogels. Hun melodie, hun lied, zit als metafoor in het doosje. Het is daardoor in feite een ode aan de vogels en de bomen. In dit werk kan ik nog wel heel veel verhaal/bezieling kwijt. Enerzijds het hout, waar de bomen voor staan en anderzijds de muziek daarbij. Zo ontstaat er de verbinding van bomen met de mens.’

WAAROM DE NAAM ROBIN WOOD?

‘Op een gegeven moment kwam ik erachter, dat één van de zangvogels, het roodborstje, ROBIN heette in het Engels. Zo is de naam  een knipoog naar Robin Hood, en is het ROBIN WOOD geworden. In die zin staat er ook een vogeltje op elk doosje. Ook heet ik Rob en ik werk met hout. Ook dat is dan in de naam terug te vinden. Kortom deze naam past precies bij dit bedrijf.’

HOE ZIE JE DE TOEKOMST VOOR JE?

‘Ja, er zijn momenten geweest, dat ik dacht hou ik dit wel vol? Blijf ik dit überhaupt  wel doen? Ik heb in mijn leven heel veel verschillende dingen  gedaan en altijd  maar een beperkt aantal jaar. Ik hou er ook serieus rekening mee, dat dit ook niet zo lang zal duren. Alleen in dit werk verandert en vernieuwt er steeds weer iets en dat houdt het nu nog heel boeiend. Wel merk ik dat ik er steeds losser in ga  staan. Ik krijg ook steeds meer behoefte aan meer ruimte in mijn leven voor andere dingen. Maar de reacties van de mensen, die het zo waardevol vinden, wat ik maak, geven mij  het gevoel dat het zonde zou  zijn om te stoppen. Het is voor mij alleen maar een optie, die ik open houd en heb nog geen concrete plannen om iets anders te gaan doen. Tot nu toe is dit nog voor mij een grote uitdaging.’

ADVIES:

• Je moet er zelf écht voor willen gaan.
• Denk goed na, met wat je gaat doen, of het wat toevoegt aan al het bestaande.
• Wees dus origineel, het hoeft niet echt iets nieuws te zijn, maar gewoon de manier waarop jij het doet, moet een nieuwe bijdrage zijn, aan alles wat er al is.
• Doe het niet alleen maar voor het geld, maar realiseer je wat jouw vermogens zijn en zet die in. Daar staat dan onherroepelijk iets tegenover, wat jij weer terug ontvangt.

ROB de LOOFF  Houtbewerker  ROBIN WOOD MUSIC BOXES    Europalaan 41 3526 KN Utrecht Telefoon:  0031 6 30 11 38 99  Email:  rob [at] robinwoodmusicbox.com  Website:  www.robinwoodmusicbox.com