Het Broodfonds als alternatieve verzekering voor ZZP’ers: ook iets voor jou?

ZZP’er

Als ZZP’er ben je zelfstandig ondernemer en wordt je geacht risico’s voor arbeidsongeschiktheid zelf af te dekken. Twee derde van de ruim 850.000 ZZP’ers die Nederland inmiddels telt, is niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Dit komt door de hoge prijs en de complexiteit van de arbeidsongeschiktheidsverzekering (hierna de AOV). Toch is arbeidsongeschiktheid voor jou als ZZP’er een belangrijk onderwerp. Daarom hebben Biba Schoenmaker en Andre Jonkers een manier bedacht waarop dure verzekering worden ontlopen: Het Broodfonds.

Werking van het fonds

Het Broodfonds is een succesvol inkomensfonds waarbij zelfstandigen maandelijks een bedrag op een eigen rekening van een Broodfondsgroep sparen. Een Broodfondsgroep bestaat uit twintig tot vijftig zelfstandigen. Deze vormen elkaars verzekering voor het geval ze door ziekte niet meer kunnen werken. Hierbij is vereist dat de deelnemer je zelfstandig ondernemer bent. Daarnaast mag je onderneming, waaruit het hoofdinkomen wordt gegenereerd, niet korter dan één jaar te bestaan. Het bedrag wat maandelijks wordt gespaard kan variëren tussen €45 tot €90. Hiermee creëer je een buffer. Is iemand ziek, dan maakt iedere deelnemer uit zijn buffer geld over naar de zieke. Afhankelijk van de inleg ontvangt de zieke maandelijks een bedrag van €1.000 tot €2.000. Twee weken nadat een deelnemer ziek is gebleken, wordt dit bedrag uit het fonds overgemaakt. Als je langer dan twee jaar ziek bent, kan je niet meer rekenen op de giften uit het fonds. Naast de maandelijkse premies, geldt voor de toetreding van een Broodfondsgroep een eenmalige bijdrage van €275 en contributiekosten van €10 per maand.

Vertrouwen

De basis van Het Broodfonds is vertrouwen. Een ondernemer mag pas deelnemen aan dit Broodfondsgroep wanneer hij daarvan iemand kent. Hierdoor ontstaat een vorm van sociale controle. Bovendien wordt er vaak contact opgenomen met de zieke. Het is van belang dat het fonds niet meer dan vijftig deelnemers heeft, zodat de sociale controle gewaarborgd blijft.

Fiscale aspecten

AOV-uitkeringen zijn belast voor de inkomstenbelasting, waar tegen over staat dat de betaalde AOV-premies aftrekbaar zijn voor de inkomstenbelasting. De uitkeringen met betrekking tot het Broodfonds worden fiscaal gekwalificeerd als schenking. De betaalde premies ten behoeve van dit Broodfonds kenmerken zich als vermogen van de deelnemer. Doordat de deelnemers op een eigen rekening sparen, worden de desbetreffende premies als vermogen gekwalificeerd. Dit leidt ertoe dat de maandelijkse betaalde premies ten behoeve van een Broodfondsgroep niet aftrekbaar zijn van de inkomstenbelasting. Hierover dient pas inkomstenbelasting betaald te worden indien het totale vermogen van de belastingplichtige meer bedraagt dan €21.139 (2014). De uitkeringen aan de zieke deelnemer worden gezien als schenking. Voor de schenker is deze schenking niet aftrekbaar bij de aangifte inkomstenbelasting. De ontvangen schenking door de zieke is doorgaans belast met schenkbelasting. Er geldt echter een vrijstelling wanneer het totale geschonken bedrag van één deelnemer aan één zieke deelnemer niet hoger is dan €2.057 (2013) op jaarbasis. Wordt deze grens wel overschreden dan is over het gehele bedrag schenkbelasting verschuldigd. Het is van belang dat de groep minimaal uit 20 deelnemers bestaat, zodat iedereen relatief minder meebetaalt aan de uitkering van de zieke. Hierdoor wordt onder de desbetreffende drempel gebleven en is er geen schenkbelasting verschuldigd.

Meedoen aan een Broodfondsgroep

Er zijn twee manieren waarop je je als zelfstandige kunt verzekeren via het Broodfonds. Ten eerste bestaat de mogelijkheid zelf een Broodfondsgroep op te richten. Vereist hierbij is dat met minimaal 20 ondernemers uit je netwerk een Broodfondsgroep wordt opgericht. De tweede mogelijkheid is om mee te doen met een al draaiende Broodfondsgroep. Hiervoor dien je geïntroduceerd te worden door iemand van de groep.

Voordelen

Goedkoper dan de AOV

De aanleiding voor het oprichten van Het Broodfonds zijn de dure premies voor de AOV. Het deelnemen in Het Broodfonds is een veel goedkoper alternatief. De betaalde premie bij de AOV is een aftrekpost in box 1 en bij onvoldoende inkomen in box 1 kan de aftrekpost in de overige boxen (meestal box 3) aftrekbaar saldo van de Broodfondsrekening wordt tot het bezit in box 3, het vermogen, gerekend.

Makkelijke in- en uitstap

Op twee momenten in het jaar is het mogelijk in of uit een Broodfondsgroep te stappen. Heb je gedurende ziekte schenkingen ontvangen, dan doe je vanaf de start van je deelname minimaal 2 jaar mee. Wie eruit stapt, mag zijn bijeen gespaarde bedrag meenemen na aftrek van de schenkingen en kosten: een eenmalige bijdrage van €275 en de contributiekosten van €10 per maand.

Maximale buffer

Deelnemers bouwen een maximale buffer van 36 maandelijkse stortingen op. Hiermee wordt voorkomen dat er onnodig geld wordt opgepot.

Belastingvrije uitkering

De ontvangen uitkering in verband met ziekte is hooguit belast met successierechten indien de jaarlijkse drempelwaarde per deelnemer van €2.057 (2014) wordt overschreden.

Ons-kent-ons

Deelnemers binnen een Broodfondsgroep kennen elkaar. Dit komt het vertrouwen en de werking van het fonds ten goede.

Nadelen

Je kan het vangnet makkelijker kwijtraken

De gemakkelijke in- en uitstap kan er naar onze mening ook toe leiden dat het opgebouwde vangnet uit elkaar valt. Immers, wanneer er meerdere deelnemers tegelijkertijd uit de Broodfondsgroep stappen, houdt de groep op te bestaan.

Een homogene groep is geen voordeel, terwijl je netwerk vaak uit gelijkgestemden bestaat

Grote verschillen tussen leeftijden en bedrijfsrisico’s kunnen voor sommige deelnemers in de groep onvoordelig zijn. Zij hebben dan geen of minder profijt van het fonds, maar moet toch betalen wanneer anderen ziek worden. Als een groep juist heel homogeen is, kan dit doorgaans ook risico’s met zich meebrengen. Immers, veel verschillende deelnemers verkleint de kans dat veel van hen tegelijk uit de roulatie zijn en dus een uitkering nodig hebben. Wanneer teveel mensen tegelijk een schenking krijgen is het gespaarde geld misschien niet afdoende. Het is dus van belang om een groep te vormen, waarbij de risico´s en verschillen tussen deelnemers onderling goed zijn verdeeld.

Het idee is gebaseerd op vertrouwen

De basis van het Fonds is het onderlinge vertrouwen. Naar onze mening is het in de praktijk moeilijk om het vertrouwen in een grote groep te behouden. Wees er dan ook alert op met wie je in zee gaat.

De ingelegde premie kun je niet opvoeren als kosten en is niet aftrekbaar

Een belangrijk verschil met de arbeidsongeschiktheidsverzekering, is dat je bij een AOV de premie mag aftrekken van de inkomstenbelasting in box 1. Raak je vervolgens arbeidsongeschikt, dan zijn de uitkeringen belast met inkomstenbelasting. Bij het Broodfonds is de inleg niet aftrekbaar en zijn de schenkingen van je medeleden ook niet belast met inkomstenbelasting.

Conclusie

Het eerste Broodfonds bestaat nu vijf jaar en heeft bewezen succesvol te zijn. Tot en met 2013 zijn er vijfendertig broodfondsgroepen opgericht, waarnaast er twintig nieuwe fondsen in oprichting zijn. Met de aanname dat één op de tien werkenden een ZZP’er is, kan dit aantal nog enorm toenemen. Het Broodfonds is een mooi voorbeeld van sociale veerkracht om met elkaar tegenslagen op te vangen en het is daarnaast stukken goedkoper dan een AOV. Wel staat voorop dat er een verplichting wordt aangegaan op basis van vertrouwen. Wij benadrukken dan ook dat er goed moet worden stilgestaan met wie deze verplichtingen worden aangegaan, zeker wanneer het om een grotere Broodfondsgroep gaat.