De nieuwe modelovereenkomsten: wat je als zelfstandige kunt doen

De VAR wordt afschaft. Daarvoor in de plaats komt de nieuwe wet- en regelgeving van de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties. Het is de bedoeling dat vanaf 1 mei 2016 geen Verklaringen arbeidsrelaties (VAR’s) meer worden verstrekt. Vanaf deze datum kun je ook geen rechten meer ontlenen aan je huidige VAR. In dit artikel lees je, hoe je je als zelfstandige op de nieuwe wetgeving kunt voorbereiden. Wil je meer weten over wat je als opdrachtgever kunt doen, klik dan hier.

De nieuwe werkwijze
Vanaf de inwerkingtreding van de nieuwe wet, waarschijnlijk op 1 mei 2016, kun je aan de VAR geen rechten meer ontlenen. In de nieuwe situatie kun je als zelfstandige uit de onderstaande mogelijkheden kiezen.

* werken op basis van een (huidige) overeenkomst van opdracht
Is het voor jou overduidelijk dat je zelfstandige bent en er geen sprake is van een arbeidsrelatie, of een fictieve arbeidsrelatie? In dat geval kun je er voor kiezen om gewoon op dezelfde manier door te werken. Je kunt je eigen overeenkomst blijven hanteren, of een overeenkomst opstellen als je er nog geen hebt. Het enige wat verandert, is het verdwijnen van de VAR.

* overeenkomst aan de Belastingdienst voorleggen
Je kunt een overeenkomst naar de Belastingdienst sturen. De Belastingdienst beoordeelt dan of sprake is van een arbeidsrelatie, oftewel werknemerschap. Deze beoordeling probeert de Belastingdienst binnen zes weken na ontvangst van je overeenkomst te geven. Of het zal lukken om binnen deze termijn te reageren, is afhankelijk van hoeveel overeenkomsten die Belastingdienst toegestuurd krijgt.

Als de Belastingdienst de overeenkomst heeft beoordeeld, dan krijg je schriftelijk een reactie waarin de beoordeling staat. Indien de Belastingdienst beoordeelt dat er op basis van de overeenkomst geen loonheffingen hoeven te worden afgedragen of te voldoen, dan bepaalt de Belastingdienst ook de periode waarvoor deze beslissing geldt. Waarschijnlijk zal dit voor een termijn van vijf jaar zijn. Dat betekent dat als je als zelfstandige voor een periode van vijf jaar hierover zekerheid hebt.

* gebruik maken van een modelovereenkomsten van de Belastingdienst
De Belastingdienst heeft op de site een aantal zogenoemde modelovereenkomsten of voorbeeldovereenkomsten geplaatst. Je kunt ook één of meerdere van deze overeenkomsten kiezen, die bij jouw werk als zelfstandige aansluiten. Er zijn algemene overeenkomsten en specifieke overeenkomsten, gericht op een bepaalde sector. In de sector overeenkomsten staan afspraken die in die sector gebruikelijk zijn en afspraken over de in die sector geldende arbowet regelgeving. Je bent vrij om de overeenkomst te kiezen die het beste bij je werk past. Ook als je in een bepaalde sector werkt, waarvoor een modelovereenkomst is, dan kun je een algemeen model gebruiken. In een e-mail of opdrachtbevestiging kun je zelfs alleen met de opdrachtgever afspreken, volgens welke overeenkomst gewerkt zal worden.

Als je een modelovereenkomst gebruikt, dan heb je ook voor een periode van vijf jaar de zekerheid dat er geen loonheffingen hoeven te worden afgedragen. Je kunt zelf bepaalde afspraken aan de modelovereenkomst toevoegen of verwijderen. Door het weghalen of toevoegen van een tekst kan de strekking (de inhoud) van de overeenkomst wijzigen. Een kleine wijziging kan al leiden tot een arbeidsovereenkomst. Daarom adviseren wij om hier voorzichtig mee om te gaan.

Hoe je de werkzaamheden als zelfstandigen uitvoert
Belangrijk is, dat je ook daadwerkelijk volgens de afspraken werkt. Alleen het gebruiken van een modelovereenkomst, of het werken op basis van een door de Belastingdienst gecontroleerde overeenkomst, geeft geen garantie dat geen loonheffingen hoeven te worden ingehouden of te worden betaald. Je dient dus wel volgens de afspraken die in de overeenkomsten staan, te werken.

Niets is verplicht
Net als de VAR niet verplicht was, is het ook niet verplicht om je overeenkomst aan de Belastingdienst voor te leggen, of van een modelovereenkomst van de Belastingdienst gebruik te maken. Het mag wel, als je graag vooraf zekerheid wilt.

Vragen?
De Belastingdienst zal iedereen die op dit moment een VAR heeft, nog een brief met informatie sturen. Als je graag nog iets aan ons wilt vragen, vraag het dan gerust. Eventueel kunnen we een overeenkomst voor je opstellen, of de overeenkomst die je gebruikt beoordelen.

Bronnen:
- Factsheet ZZp/Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA);
- Kamerstukken II, 2014-2015, 34 036.